Blog

• Araç Değer Kaybı Tazminatı

Gündelik hayatta sürekli olarak duyduğumuz “araç değer kaybı”, esasında tazmini gereken bir tür zarardır. Araç değer kaybı, bir aracın kazaya uğraması sebebiyle ikinci el piyasasında kazasız emsaline göre uğramış olduğu maddi değer azalışını tanımlamaktadır. Söz konusu araç trafik kazasından sonra her ne kadar çok iyi şekilde onarım görmüş olsa bile, gerçekleşen kaza Trafik Sigortaları Bilgi Merkezine işlendiği için, artık o araç kazasız emsaline göre daha az değerde işlem görür. Bu araç ikinci el piyasasında “hasarlı” veya “kazalı” olarak isimlendirilir. 

İkinci el piyasasında bir aracın fiyatını, aracın markası, modeli, üretim yılı, yakıt tipi, vites türü, kasa tipi, kilometresi boyalı veya kazalı olup olmaması gibi değişkenler belirlemektedir. İşte hasar veya kaza kaydı olan araçlar ikinci el piyasasında daha az değerde satılabildiğinden, araç sahibinin aracındaki değer azalışını trafik kazasında kusuru bulunan karşı taraf araç işleteninden, sigorta şirketinden veya şoföründen talep etme hakkı bulunmaktadır. 

• Araç Değer Kaybının Yasal Dayanağı

Araç değer kaybı tazminatının yasal dayanağı, Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları’nın A.5. maddesinin a) bendidir. Bu maddeye göre, Hak sahibinin bu Genel Şartlarda tanımlanan ve zarar gören araçta meydana gelen -değer kaybı dahil- doğrudan malları üzerindeki azalmaları sigortacıdan talep etme hakkı bulunmaktadır. 

Genel Şartnamenin ilgili maddesinden anlaşıldığı üzere, değer kaybı tazminatı sigorta teminatının maddi zararlar kısmında yer almaktadır. Yani bir aracın uğradığı maddi hasarlı trafik kazasında,  2022 yılı için geçerli olan 100.000,00-TL’lik teminat limitinin içerisine araç değer kayıpları da dahildir. 

Araç değer kaybı tazminatının diğer yasal dayanağı ise, haksız fiile ilişkin Türk Borçlar Kanunu’nun genel hükümleridir. Trafik kazası hukuki niteliği itibariyle aynı zamanda bir haksız fiildir. Dolayısıyla trafik kazasında araç değer kaybı nedeniyle zarar gören kişiler, haksız fiilden sorumlu kişilere kusurları oranında başvurma hakkına sahiptirler. 

• Araç Değer Kaybı Nasıl Tazmin Edilir

Araç değer kaybının hukuken tazmin edilmesinde hak sahiplerinin esas olarak iki farklı yolu bulunmaktadır. Bunlar mahkemeler nezdinde dava açmak veya Sigorta Tahkim Komisyonuna gitmektedir. Tahkim ve dava yolunun kendisine özgü avantaj ve dezavantajları bulunmaktadır. Fakat çalıma konumuzun dışına çıkmamak bakımından bu konuda fazla ayrıntıya girmiyoruz. 

Hak sahipleri ister dava yolunu isterse de tahkim yolunu tercih etsinler, aracın kaza geçirmesinin ardından sigorta şirketine gerekli bildirimleri süresinde yapmak ve değer kaybı tazminatı için sigorta şirketine ön başvuru yapmakla yükümlüdür. Sigorta şirketi kendisine yapılan başvuruları 15 günlük süre içerisinde cevaplamakla yükümlüdür. Sigorta şirketi bu süre içerisinde herhangi bir cevap vermezse veyahut verilen cevap başvurucuları tatmin etmezse, hak sahiplerinin dava açılacaksa zorunlu arabuluculuğa, tahkime gidilecekse doğrudan bu sürece başlamaya hakları vardır. 

• Araç Değer Kaybı Davalarında Avukatın Önemi

Trafik kazası ve sonrasındaki süreçte araç sahipleri genellikle sigorta şirketlerinden gelen anlaşma tekliflerini kabul etme eğilimi göstermektedirler. Fakat bu noktada sigorta şirketlerinin yaptıkları tekliflerin çoğu zaman gerçek uğranılan zarardan oldukça düşük miktarda olduğu gözden kaçırılmakta ya da unutulmaktadır. Araç sahiplerinin bilgi eksikliği sebebiyle haklarından haberdar olmaması ya da hukuki sürece girmekten çekinmeleri de sigorta şirketleriyle anlaşma yoluna gidilmesinin diğer bir sebebi olabilir. 

Bir avukat yardımı olmaksızın araç sahipleri tek başlarına sigorta şirketi ile anlaşma sağladığında, sigorta şirketinin yapmış olduğu teklif çoğu zaman gerçek zararın yüzde onu ile yarısı oranlarında değişmektedir. Hatta bizzat şahit olduğumuz bir değer kaybı başvurusunda, sigorta şirketinin yaptığı ödeme 1.000,00-TL iken, bu tutarı kabul etmeyip yapmış olduğumuz tahkim başvurusu sonucunda kazanmış olduğumuz değer kaybı tutarı 15.000,00-TL’dir. 

Yukarıda verdiğimiz örnekte görüleceği üzere, sigorta şirketinin vermiş olduğu araç değer kaybı teklifinin hemen kabul edilmemesi, bu hususta bir avukatın hukuki desteğinin alınması daha yüksek miktarlarda tazminat alınması bakımından oldukça önemlidir. Araç değer kaybı davalarında  ve tahkim yolunda, mahkeme masrafları ve avukat ücretinin makul düzeyde olduğu da düşünüldüğünde, tazminat talebine ilişkin hukuki sürecin bu alanda çalışan bir avukatla yürütülmesi kanaatimizce hak sahipleri bakımından en isabetli tercih olacaktır. 

Hukukun çeşitli alanlarında yazılmış bulunan diğer makalelerimize ulaşmak için blog sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.